𝕏 Deel op X Delen Delen

Marie-Étienne Nitot – De Keizerlijke goudsmid van Napoleon

Marie-Étienne Nitot (1750–1809) was een van de meest invloedrijke juweliers van het Franse keizerrijk en oprichter van het huis dat later bekend zou worden als Chaumet, een van de oudste juwelenhuizen van Parijs. Nitot verwierf grote faam als hofleverancier van Napoleon Bonaparte en creëerde enkele van de meest iconische keizerlijke juwelen uit de geschiedenis.

Opleiding en begin van zijn carrière

Marie-Étienne Nitot werd geboren in Parijs in 1750 en kreeg zijn opleiding als edelsmid in de traditie van de Franse hofjuweliers. Hij werkte in zijn jeugd voor Aubert, de officiële juwelier van Marie-Antoinette, en raakte zo vertrouwd met het vakmanschap dat hoorde bij het koninklijke hof.

In 1780 richtte Nitot zijn eigen atelier op, midden in een periode van grote politieke omwentelingen. Ondanks de Franse Revolutie wist hij zijn positie te behouden en zelfs te versterken door in te spelen op de veranderende machtsstructuren.

Goudsmid van Napoleon

Nitot’s grote doorbraak kwam onder het bewind van Napoleon Bonaparte, die hem in 1802 benoemde tot officiële hofjuwelier van het keizerrijk. Nitot werd verantwoordelijk voor het creëren van indrukwekkende sieraden, kronen en eretekens die de macht en grootsheid van het nieuwe regime moesten uitdrukken.

Bekende opdrachten van Nitot voor Napoleon:

• De keizerlijke kroon voor Napoleon’s kroning in 1804, geïnspireerd op de lauwerkrans van de Romeinse keizers.

• De prachtige parure (sieradenset) voor keizerin Joséphine, bestaande uit tiara’s, halskettingen, oorhangers en armbanden met diamanten, robijnen en smaragden.

• De verlovingsring van Joséphine, met twee tegenover elkaar gezette druppelvormige stenen – een diamant en een saffier.

• Het beroemde zwaard van Napoleon, bezet met diamanten en het keizerlijke “N”-monogram.

• Ceremoniële juwelen en eretekens voor leden van het hof en hoge officieren.

Stijl en vakmanschap

Nitot’s stijl wordt gekenmerkt door:

• Grote, symmetrische ontwerpen die grandeur en autoriteit uitstralen

• Het gebruik van edelstenen met symbolische waarde, zoals laurierbladen (overwinning), adelaars (macht), sterren (ambitie)

• Zeer fijne zettechnieken en een perfecte afwerking

• Het gebruik van klassieke en keizerlijke motieven, geïnspireerd op het oude Rome

Nitot’s creaties zijn iconisch voor de stijl van het Franse Empire-tijdperk (begin 19e eeuw) – krachtig, gestructureerd, maar altijd elegant.

Klanten en invloed

Naast Napoleon en keizerin Joséphine werkten ook andere leden van de Franse elite met Nitot, zoals:

• Keizerin Marie-Louise, de tweede vrouw van Napoleon

• Buitenlandse vorsten en diplomaten, die in Parijs verblijven tijdens het keizerrijk

• Hoge militairen en aristocraten die hun status wilden tonen via rijk versierde sieraden

Na zijn dood in 1809 werd het bedrijf voortgezet door zijn zoon, François-Regnault Nitot, en later overgenomen door medewerkers, die het bedrijf omvormden tot wat we vandaag kennen als Chaumet.

Erfgoed en betekenis vandaag

Hoewel veel originele stukken van Nitot zich vandaag de dag in musea of koninklijke verzamelingen bevinden (zoals het Louvre en het Musée Chaumet in Parijs), blijft zijn invloed zichtbaar in de stijl en grandeur van het Franse haute joaillerie. Zijn ontwerpen vormen de basis van de keizerlijke esthetiek die decennialang navolging vond.

Marie-Étienne Nitot was meer dan een juwelier – hij was de man die Napoleon hielp zijn keizerlijke imago te smeden, letterlijk en figuurlijk. Zijn werk combineert politieke symboliek, technisch meesterschap en klassieke schoonheid, en vormt een onmisbaar hoofdstuk in de geschiedenis van de Europese edelsmeedkunst.

Wist je dat? De verlovingsring van Joséphine door Nitot – met een saffier en diamant in ‘toi et moi’-zetting – is een van de beroemdste historische ringen en nog steeds een inspiratie voor moderne ontwerpers.

• Terug