𝕏 Deel op X Delen Delen

Cantille (cannetille): fijn draadwerk met grote historische waarde

Cantille, ook wel gespeld als cannetille, is een verfijnde techniek uit de wereld van de edelsmeedkunst waarbij sieraden worden versierd met draadwerk of filigrain, vaak aangebracht op een dunne ondergrond van goud of zilver. Het resultaat is een rijk gedetailleerde, bijna kantachtige structuur die zowel sierlijk als vakkundig oogt. Deze techniek werd vooral in de 18e en 19e eeuw op grote schaal toegepast, en is in Nederland sterk verbonden met streeksieraden en traditionele kostuums.

Wat is Cantille precies?

Cantille is een vorm van filigrain, maar onderscheidt zich door de specifieke manier waarop het draad wordt gevormd en bevestigd:

• Er wordt gewerkt met heel fijn metaal- of gouddraad, soms gedraaid of opgewonden tot spiralen.

• Deze draad wordt verwerkt tot krullen, veertjes, rozetten, spiraaltjes of rasterstructuren, vaak in driedimensionale vormen.

• De decoraties worden aangebracht op dunne plaatjes goud of zilver, die fungeren als basis.

• De techniek vereist uiterste precisie, vakmanschap en een vaste hand: elk draadje wordt met zorg gevormd, gebogen, gesoldeerd en bevestigd.

Cantille in Nederland: streeksieraden

In Nederland is cantille vooral bekend van de streeksieraden uit de 18e en 19e eeuw:

• Gouden broches, oorijzersloten, krullen en filigrainbroches uit Zeeland, Friesland en Noord-Holland zijn vaak rijkelijk versierd met cantille.

• De techniek werd veel toegepast in gouden oorbellen, sloten, kruisjes en dasspelden, vaak als statussymbool binnen de streekdracht.

• Het gebruik van cantille in streekgebonden sieraden weerspiegelde niet alleen welvaart, maar ook familiebanden en traditie – sieraden werden vaak van generatie op generatie doorgegeven.

Historische Oorsprong

De oorsprong van de cantille-techniek ligt in de antieke wereld en verspreidde zich via de Arabische wereld en het Middellandse Zeegebied naar Europa. In de 18e en 19e eeuw kwam de techniek tot bloei in onder andere Engeland, Frankrijk en Nederland. In Engeland werd cantille populair in het Regency-tijdperk, waar het werd gebruikt in gouden sieraden met florale of krullende motieven.

Kenmerken van cantille-sieraden

Sieraden met cantille zijn vaak te herkennen aan:

• Het opengewerkte, kantachtige uiterlijk

• Fijn gevlochten of opgerolde draadstructuren

• Veel symmetrie en herhaling van motieven

• Een lichte, luchtige uitstraling, ondanks het gebruik van edelmetaal

• Combinaties met andere decoratietechnieken zoals granulatie (kleine goudbolletjes)

Cantille werd vaak gecombineerd met andere elementen, zoals granaatstenen, emaille of parels, die een extra rijkdom aan het sieraad toevoegden.

Cantille vandaag de dag

Hoewel de techniek tegenwoordig minder vaak wordt toegepast vanwege de arbeidsintensieve aard ervan, blijven cantille-sieraden gewild onder verzamelaars en liefhebbers van antiek en streekgeschiedenis. Originele stukken zijn waardevol vanwege het vakmanschap, de zeldzaamheid en hun culturele betekenis.

Bij Zilver.nl vind je regelmatig antieke en vintage cantille-sieraden, met de hand gemaakt door ambachtslieden uit vervlogen tijden. Deze sieraden zijn niet alleen een lust voor het oog, maar ook een tastbaar stukje geschiedenis – verbonden aan streekdracht, familie-erfgoed en puur vakmanschap.

Bekijk ook onze collectie:

Antieke sieraden

• Terug