Delen

Ceres

Ceres, godin van de gewassen, vruchtbaarheid en moederlijke relaties

In de Romeinse mythologie is Ceres een godin van landbouw, graangewassen, vruchtbaarheid en moederlijke relaties. Oorspronkelijk is het de centrale godheid in de plebejische of Aventijnse triade van Rome. Daarna, in de Griekse Riten van Ceres, wordt haar invulling gecombineerd met die van haar oorspronkelijke dochter, Proserpina. Ter ere van Ceres wordt jaarlijks in april het 7-daags festival van Ceriali georganiseerd. Een populair onderdeel zijn er de Ceres spelen (Ludi Ceriales).

Ook tijdens het Ambarvalia Festival (mei lustratio), op oogstfeesten, huwelijken en begrafenissen wordt Ceres geëerd. Ze is dan ook de enige van de vele Romeinse landbouwgoden die tot de zogenaamde Dii Consentes behoort, het Romeins equivalent van de Griekse Olympiërs. De Romeinen zien haar als de tegenhanger van de Griekse Demeter. 

Ceres op zilver en sieraden

In de edelsmeedkunst is Ceres vooral terug te vinden in beelden, medaillons en munten. De vroegste afbeelding dateert van in de middentijd van de republiek en toont vooral nog de invloed van de Demeter mythe. In de late republiek staat vooral haar zoektocht naar dochter Proserpina centraal. Ceres draagt dan een fakkel (of 2) en rijdt in een wagen getrokken door slangen of zit in een heilige kist. Soms hanteert ze daarbij de "caduceus", een staf die eigenlijk vooral met Pax, de godin van de vrede, wordt geassocieerd.

Augustijnse reliëfs tonen dan weer haar opkomst uit de aarde, als een soort plantachtig wezen, waarvan de armen verstrengeld zijn met slangen en wiens uitgestrekte handen klaprozen en tarwe aanbieden. Op haar hoofd draagt ze vaak een kroon van fruit en wijnstokken, of een tarwekroon in vrijstaande beelden, waar ze ook wel eens een tarwespray vasthoudt. De geldsmeden van de republiek gebruiken haar beeltenis ondertussen om hun band met welvaart, de annona plant of populaire cultuur te adverteren. Op keizerlijke munten verschijnt Ceres daarbij ook wel eens als evenbeeld van voorname, vrouwelijke leden van de keizerlijke familie.

Bekijk ook onze collectie:

Antiek zilver

Antieke sieraden