Het woord filigrain is afgeleid van filum = draad en granum =korrel. De grote rekbaarheid van zilver maakt het mogelijk om het materiaal tot uiterst dunne draden te trekken. Al eeuwen heeft deze eigenschap de zilversmid in staat gesteld bijzondere, fijne voorwerpen te maken. Door draden te trekken, twee draden samen te draaien, te buigen en te rollen en dat binnen een raamwerk te solderen. De zilveren draden kunnen in alle vormen gebogen worden zo ontstaan er hele mooie gebruiksvoorwerpen.
Een mooi voorbeeld is deze antieke zilveren centimeterhouder met fraai filigrain werk, tussen het dikkere raamwerk zijn duidelijk de fijne gedraaide draden te zien, dit zijn twee in elkaar gedraaide draden wat te zien is aan het 'gekartelde, kabel' patroon.
Bij het maken van een filigrain voorwerp maakt de zilversmid eerst een raamwerk of skelet van dikker draad om het voorwerp stevig te maken. Tussen deze stevige draden komen dunnere draden waarmee het geraamte wordt opgevuld. De dunnere binnendraad bestaat meestal uit twee dunnere draden die in elkaar zijn gedraaid. Deze dubbele draad wordt hierna nog platgewalst, zodat er op het dunne gedeelte nog een ribbel zichtbaar blijft.
In Nederland is in de 17e, 18e en 19e eeuw veel filigrain zilverwerk gemaakt. Het 17e en 18e eeuwse filigrain is meestal niet gekeurd en is daardoor lastig te dateren. In de 19e eeuw werd het keuren van filigrain verplicht. De filigrain zilveren voorwerpen zijn voor verzamelaars interessant. Bekijk zo'n stukje filigrain eens op uw gemak en bewonder het vakmanschap.
In de 17e eeuw zijn er vooral persoonlijke mesheften gemaakt met filigrain maar ook snuifdozen. In de 18e eeuw is er poppegoed gemaakt van filigrain maar ook reukdozen, mouchedoosjes, A-A tolletjes en snuifdozen. Zilveren filigrain chatelainehaken, speldendoosjes, ceintuurhaken, centimerhouders, tuitzeefjes, visitekaartdozen zijn vooral in de 19e eeuw gemaakt.
Ook in antieke gouden sieraden, zoals oude streeksieraden, is veel filigrain gebruikt, bijvoorbeeld in de gouden gesp sluitingen van de Zeeuwse bloedkoralen colliers.
Bekijk onze collectie:
Antiek klein zilver
Lees ook in ons blog: