Delen

Granulatie, granulé

Speciale bewerkingstechniek, granulé, granuleren, granulatie

Granuleren of granulé is een speciale bewerkingstechniek waarbij kleine gouden of zilveren korreltjes op een zilveren of gouden ondergrond worden vastgezet als versiering. De korreltjes of druppeltjes worden in een bepaald patroon aangebracht waarna het voorwerp wordt verhit, de korreltjes hechten zich op de ondergrond maar versmelten er niet mee, zo ontstaat een mooie versiering. Granulatie dankt zijn naam aan het Latijnse Granum wat korrel betekend. 

De geschiedenis van de granulatietechniek

Granuleren werd al gebruikt vanaf de 3de eeuw voor Christus, maar de gebruikte korrels waren groot en het werk was relatief grof. Het waren de Etrusken in de periode 700-600 voor Christus die de techniek perfectioneerden en die werk produceerden dat eeuwenlang bewondering oogstte. De Etrusken gebruikten de techniek om een figuratie en geometrisch ontwerp van ongeëvenaarde schoonheid te produceren.

Gouden broche Etruskisch met filigrain en granulatie kennisbank Zilver.nl

Gouden broche uit de collectie van het Rijksmuseum van Oudheden de broche gemaakt door de Etrusken is geheel overdekt met gouden korreltjes van minuscule afmetingen gemaakt tussen 600-480 voor Christus.

Tijdens het Romeinse rijk stierf de kunst van het granuleren uit. Eeuwenlang probeerden goudsmeden het nieuw leven in te blazen maar zonder succes. Men had problemen met het maken van de korrels, er waren twee mogelijke manier om ze te maken. Kleine stukjes goud konden op een bed van houtskool in een smeltkroes worden gelegd en het vat werd geleidelijk gevuld met afwisselende lagen met goud en houtskool. Bij verhitting zou het goud smelten, kleine bolletjes vormen en vervolgens worden afgekoeld en de houtskool weggespoeld. Bij methode twee zouden de korrels gemaakt kunnen zijn door goud te verhitten en van een hoogte naar beneden te gieten op een perfect gladde ondergrond zoals een stuk marmer. De korrels zouden daarna gesorteerd worden op afmeting en patroon. Het klinkt allemaal eenvoudig maar elke poging om de techniek na te bootsen mislukte.

Het maken van de ronde korreltjes en het hechtingsproces zijn tot in de twintigste eeuw het geheim van de Etrusken gebleven, pas in 1935 werd de oplossing gevonden! In 1935 kwam de Engelsman H.A.P Litterdale met een antwoord wat hij "colloïdaal hard solderen" noemde en hoewel er geen bewijs is dat dit de methode was die de Etrusken 2500 jaar daarvoor gebruikten was en is het de enige methode die tot nu toe is bedacht en die resultaten oplevert die hun niveau kan benaderen.

Etruskische gouden broche kennisbank Zilver.nl

Gouden Etruskische broche uit de collectie van het Rijksmuseum van Oudheden.

Bekijk onze collectie:

Sieraden

Antieke sieraden