Delen

Waarborg Holland

In Nederland is Waarborg Holland (vroeger Waarborg Platina Goud en Zilver) omzeggen de essayeur (keurmeester, toetser) van het Rijk. Oorspronkelijk is een essayeur een chemisch analist, die het gehalte van zuiver goud en zilver in legeringen toetst. Nederlandse essayeurs worden sinds 1815 aangesteld door de overheid, voor die tijd werd het keuren geregeld door de gilden. Na de kwaliteitscontrole wordt het goud, zilver of platina werk al dan niet goedgekeurd en, naast het meesterteken van de smid, voorzien van het (wettelijk verplicht) gehalte-teken. Volgens de Muntwet kan goedgekeurd edelmetaal na keuring door de Munt ook dienstdoen als wettig muntgeld. Het wordt dan bijkomend voorzien van het muntmeesterteken.

Logo waarborg Hollands kennisbank Zilver.nl

Keuren van edele metalen

Andere edelmetalen objecten vallen ondertussen onder de Waarborgwet van 1986, die in voege treedt op 1 maart 1987. De wet is meteen ook het begin van Waarborg Holland, dat op dat moment de waarborgdienst (Dienst voor het Waarborgen van Edelmetaal), een overheidsinstelling, vervangt als resultaat van 1 van de eerste, grote privatiseringen van de Nederlandse overheid. De dienst wordt meer bepaald omgezet in een naamloze vennootschap, Waarborg Platina Goud en Zilver N.V., gevestigd te Gouda. De operatie verloopt onder toezicht van Onno Ruding, de toenmalige minister van financiën. In 1994 zal zo ook de Rijksmunt verzelfstandigen in de Koninklijke Nederlandse Munt N.V., gevestigd in Utrecht.

Op die manier bezit Waarborg Platina Goud en Zilver lange tijd een monopolie, maar de structuur blijkt eerder log. Na de eeuwwisseling begint een lange zoektocht naar manieren om de dynamische markten te kunnen volgen. In 2016 dreigt het faillissement en wordt uiteindelijk geopteerd voor een doorstart als Waarborg Holland, dat ondertussen overigens concurrentie weet te dulden, o.a. van Edelmetaal Waarborg (Joure). De NV omschrijft zichzelf als "een zelfstandig bestuursorgaan, aangewezen door het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, en belast met het uitvoeren van de Waarborgwet", die dus voorschrijft dat edelmetalen stukken (aangeboden door particulieren of ondernemers) een keurmerk moeten hebben.

Hoe gaat het keuren in zijn werk

Er zijn verschillende redenen om zilver of goud naar de waarborg te sturen. Bijvoorbeeld, onze zilversmid stuurt zijn artikelen die hij gemaakt heeft in bakken af naar de Waarborg. Hier wordt zijn werk getoetst op gehalte en voorzien van het Nederlands groot zilverkeur: jaarletter, minerva van het keurkantoor, de leeuw voor het gehalte en het meesterteken, de stempel hiervan ligt bij de waarborg.

Een andere reden om zilverwerk en juwelen naar de waarborg te sturen is als er op oude of antiek stukken geen geldende merken aanwezig zijn. De stukken worden dan door de waarborg getoetst en voorzien van geldende herkeuren.

Ook nieuw zilver en goud afkomstig uit een land waarvan de keuren niet door Nederland worden erkent moeten in Gouda opnieuw getoetst worden en voorzien van herkeuren. Dit zorgt in vele gevallen wel voor scheve verhoudingen. Zo moet zilver wat voorzien is van bijvoorbeeld Italiaanse zilvermerken in Nederland opnieuw naar de waarborg waar een flink prijskaartje aanhangt terwijl hetzelfde zilver in de ons omringende landen gewoon verkocht mag worden met alleen de Italiaanse keuren.

Het verschil tussen de waarborg in verschillende landen

In Nederland is het zo geregeld dat al het nieuw gemaakte zilver en goud door de waarborg wordt voorzien van geldende zilver of goudkeuren, dit om de koper te beschermen. In bijvoorbeeld Italie mag de zilver- of goudsmid zelf de keuren in zijn werk afslaan; gehalte, plaats en meesterteken. Door de Italiaanse overheid worden continue steekproeven gedaan of men niet fraudeert, wordt een zilver- of goudsmid betrapt op fraude dan zijn consequenties niet milt.

Ook zijn er verschillen tussen het erkennen van gehaltes, zo is 9 karaats goud in Engeland een goudgehalte met een eigen keurmerk. In Nederland wordt 9 karaats goud gezien als beneden het wettelijk goudgehalte en wordt niet herkeurt of gekeurd. Op websites en in winkel in Nederland mogen deze sieraden geen goud genoemd worden, terwijl het toch wel degelijk goud is!

Lees meer over 9 karaats goud in het blog: 9 Karaat goud of? Er moet me toch wat van het hart.

Nederlandse websites worden streng in de gaten gehouden door de waarborg wat wij alleen maar toejuichen! Vreemd is het alleen dat webshops uit het buitenland plastic mogen aanbieden als zilver en verguld als echt goud, hier wordt geen enkele actie tegen ondernomen. Hierdoor komt de 2e functie van de Waarborg, het beschermen van bedrijven tegen oneerlijke concurrentie, al jaren niet meer echt uit de verf. Let dus altijd goed op: is een aanbieding te mooi om waar te zijn, dan is dat ook vaak zo!  

Koop uw zilverwerk of juwelen altijd bij een betrouwbaar adres.

Verschillende manieren van stempelen

Men kan keurmerken stempelen of laseren wanneer het gehalte edelmetaal in het voorwerp voldoet aan de Nederlandse en Europese standaarden. Bij het stempelen wordt het keur er nog net als vroeger ingeslagen, bij het laseren is het wat oppervlakkiger. Koopt men een gouden ring met keurmerk, dan is men er zeker van dat de ring goud is. Het gehalte edelmetalen wordt daarbij uitgedrukt in millieme en karaat voor goudlegeringen. 

HET boek met alle Nederlandse goudsmeden en zilversmeden

Al vele jaren brengt de waarborg de verantwoordelijkheidstekens (meestertekens) van Nederlandse goud- en zilversmeden samen en publiceert deze in een boek. Voor alle verzamelaars van oud en antiek zilver en goud een must have. In dit boek staan ruim 22.000 meestertekens op alfabetische volgorde bij elkaar met een afbeelding van het meesterteken, de naam van de smid en de jaren dat het meesterteken is gebruikt. Dit historisch overzicht loopt vanaf 1797. U kunt het meestertekenboek bestellen via de Waarborg Holland

Het keurkantoor letters

Het kantoorteken van het keurkantoor is een minerva met in de helm een letter afgeslagen die aangeeft in welk kantoor het item is gekeurd. Vroeger waren er verschillende keurkantoren in Nederland.

Zilvermerk van het keurkantoor een minerva met letter in de helm Kennisbank Zilver.nl

Het keurkantoor merk, de minerva met in de helm de letter A = Amsterdam

  • A= Amsterdam1814-1988,
  • .A. Amsterdam 2 1914-1927,
  • B= Utrecht 1814-1986,
  • C= Den Haag 1814-1988,
  • D= Rotterdam 1814-1988,
  • E= Groningen 1814-1927,
  • F= Friesland/Leeuwarden 1814-1984,
  • G= Zwolle 1814-1878,
  • H= Arnhem 1814-1970,
  • I = Breda 1814-1874,
  • K= Den Bosch 1814-1986,
  • L= Middelburg 1814-1888,
  • M= Schoonhoven 1837-1984,
  • N= Maastricht 1842-1926,
  • O=Roermond 1842-1868,
  • P= Alkmaar 1853-1923,
  • Q= Roosendaal 1889-1926,
  • R= Gouda tot heden.

Meer informatie vind u op Waarborg Holland

Meer zilver- en goudkeuren vind u in de zilverkeuren database van Zilver.nl

Bekijk de collectie goud en zilver van Zilver.nl