Geen producten
Prijzen zijn incl. btw
Essayeur
Een essayeur (keurmeester van goud en zilver, toetser) bepaalt het goud- of zilvergehalte in (metaal-)legeringen (d.z. samensmeltingen van verschillende materialen). Traditioneel werkt de essayeur daarvoor met de toetssteen. Het goudgehalte wordt uitgedrukt in karaat, het zilvergehalte in millièmes.
De toetsstreep op zilverwerk
Bij het testen van het zilvergehalte werd er vroeger een klein beetje zilver van het voorwerp afgehaald om het gehalte te bepalen. Deze zigzagstreep die we veel tegenkomen op 18e en 19e eeuws zilver noemen we een toetsstreep.
Cupellatie
Tegenwoordig scheidt men de bestanddelen van legeringen (titreren) via cupellatie. Cupellatie is een proces om edelmetalen te scheiden van onedele metalen. De methode volgens dewelke dat moet gebeuren is ondertussen onderworpen aan internationale normen (ISO 11426) om de hoogst mogelijke nauwkeurigheid te garanderen. Maar zelfs in bijbelse tijden was cupellatie al bekend als 'vuurproef'.
Tijdens de cupellatie wordt de legering in een smeltkroes gesmolten en enige tijd op temperatuur van ongeveer 1050 °C gehouden. Doordat onedele metalen in deze toestand reageren met de lucht kunnen ze worden gescheiden van de edele metalen, die deze reactie niet ondergaan. Wat overblijft na de afroming is het zogenaamde 'pareltje' of 'koninkje', dat in gestolde toestand wordt gewogen. Bevat het pareltje zowel goud als zilver, dan walst men het uit tot een reep van 0,15 tot 0,20 mm dik. De reep wordt uitgegloeid en opgerold in warm salpeterzuur, waarin het zilver oplost. Wat overblijft, is een rol zuiver goud of 'cornet'.
Waarborg van Goud & Zilver
In Nederland wordt de essayeur sinds 1815 aangesteld door het Rijk als Controleur van het Gehalte der Goud- en Zilverwerken en Munten. In 1987 wordt deze Dienst voor het Waarborgen van Edelmetaal Werken (Waarborg Holland) geprivatiseerd als Waarborg Platina Goud en Zilver N.V., gevestigd in Gouda. Later kwam daar ook nog Edelmetaal Waarborg Nederland bij, gevestigd in Joure. In 1994 verzelfstandigt ook de Nederlandse Rijksmunt in de Koninklijke Nederlandse Munt NV (KNM), tegenwoordig gevestigd in Houten.
De moderne essayeur is zo opgenomen in een ruimere structuur en institutioneel landschap. Hij heeft hier de taak om platina-, goud- en zilverwerken chemisch te analyseren en al dan niet goed te keuren. Na goedkeuring wordt het voorwerp in kwestie (verplicht) voorzien van het wettelijk gehalteteken en het meesterteken van de smid.
Bekijk ook de collectie van Zilver.nl: