Delen

Goud, de koning van de edelmetalen

Goud is het geliefdste edelmetaal ter wereld al vele eeuwen. Het edelmetaal wordt geassocieerd met de zon en al haar deugden. Goud dankt zijn naam aan zijn gele kleur, het is afgeleid van het Indo-europeese woord ghel waarvan ook geel afkomstig is. Het scheikundige symbool van goud is Au van aurum met atoomnummer 79. Puur goud is te zacht, hardheid 2,5-3, om te gebruiken daarom wordt er altijd een legering van gemaakt. Lees meer over goudgehalten.

Bekijk ook de collectie Gouden sieraden van Zilver.nl

De geschiedenis gouden sieraden

Goud wordt al voor sieraden gebruikt sinds 4000 voor Christus. In Oost-Europa en Irak al vanaf 3000 jaar voor Christus. Sieraden werden toen gedragen door mannen en vrouwen. In bijna alle oude culturen werd goud meer gewaardeerd dan alle andere metalen. Goud heeft altijd een religieuze betekenis gehad, het symboliseert de zonnekracht en het levens gevende karakter ervan. Niet voor niets is de hoofdprijs altijd goud en draagt men al eeuwen trouwringen van goud. 

Vloeibaar goud is te zacht om te verwerken daarom een legering Kennisbank Zilver.nl juweliers

Goud wordt gevonden in klompjes

Goud wordt gevonden als klompjes, zogenaamde nuggets, in beddingen, en soms als kleine verspreide deeltjes in rotsgebergten. Goud wordt ook gedolven in grote, moderne mijnen waar het uit rotsen wordt gehaald. Er zijn tonnen erts nodig voor de productie van een ons goud. Goud wordt gevonden in mijnen in Amerika, Afrika, Australië, Zuid-Amerika en Rusland.

Verschillende kleuren goud

Door andere toevoegingen aan de legering toe te voegen ontstaan er andere kleuren goud zoals roségoud en vanaf 1912 ook witgoud.

Goudmerken

Vanaf de Middeleeuwen is er gezocht naar een systeem om de gehaltes in goud en zilver aan te geven. In 1382 werd hierover al een verordening uitgevaardigd in Utrecht. In 1502 gaf Philip de Schone een plakkaat uit waarop bepaald werd dat alle goud- en zilversmeden hun werk van een meesterteken moesten voorzien. De meeste meestertekens in die tijd bestonden uit een afbeelding van een symbool, dier of voorwerp, door het analfabetisme werd en nog niet zo vaak voor letters of initialen gekozen.

Iets later werd er een stadskeur naast het meesterteken afgeslagen. Vervolgens kwam de jaarletter erbij en in 1663 werd ook de leeuw voor het gehalte toegevoegd. 

Na het afschaffen van de gilde gingen in Nederland landelijke keuren gelden. Tijdens het Koninkrijk Holland van 1806 tot 1810 werden de verschillende goudgehaltes aangegeven met cijfers:

  • Het cijfer 22 voor gouden werken van 22 karaat
  • Het Romeinse cijfer XX voor gouden werken van 20 karaat
  • Het cijfer 18 voor goud van 18 karaats

Tijdens De Franse tijd van 1810 tot 1813 werd goud gemerkt met:

  • een vooroverlopende haan in een 6 kantig kader met een 1 voor grote gouden werken in 1e gehalte goud 920/000
  • een rechtop lopende haan met een 2 in een zeskantig kader voor grote gouden werken in 2e gehalte goud 840/000
  • een rennende haan in een geschulpt kader voor 3e gehalte goud of wel 18 karaat goud voor grote gouden werken 750/000
  • een hanekop in een contour kijkend naar links voor kleine gouden werken met aanhangsels, alle gehalten
  • een hanekop naar rechts in contour voor kleine gouden werken zonder aanhangsels, alle gehalten

Vanaf 1813 tot 1953 tijdens het Koninkrijk der Nederlanden worden werken en sieraden van goud gemerkt met:

  • Een staande leeuw met een zwaard en een 1 in een ovaal kader voor 1e gehalte goud 916/00-22 karaat gebruikt van 1814-1953
  • Een staande leeuw met een 2 in een zeskantig kader voor 2e gehalte goud 833/000 - 20 karaat gebruikt van 1814-1953
  • Een lopende leeuw met een zwaard met een 3 staat voor 3e gehalte goud, 18 karaat goud 750/000 gebruikt van 1814 tot 1953
  • Een leeuwenkop in een contour met gesloten muil voor kleine gouden werken zonder aanhangsels gebruikt van 1814 tot 1906 voor alle gehalten
  • Een leeuwenkop met leeuwenkop naar links voor kleine gouden weken van 18 karaat goud 750/000 gebruikt van 1906 tot 1953
  • Een leeuwenkop naar rechts met een open muil, dit keur wordt in de vakhandel 'de kies' genoemd, gebruikt voor kleine werken met aanhangsels in 18 karaat goud, 750/000, het keur komt vaak voor op gouden dopjes van parfumflesjes, gebruikt van 1814 tot 1865.
  • Een eikenblaadje in een ovaal contour gebruikt voor 583/000 voor 4e gehalte goud = 14 karaat goud, het keur komt veel voor op antieke sieraden en gouden vingerhoeden
  • Een eikenblaadje met een stip naast de steel gebruikt voor 4e gehalte goud = 14 karaat goud 583/00 gebruikt van 1906 tot 1953

Vooral de twee eikenblaadjes zijn, als ze goed zijn afgeslagen, bruikbaar om een voorwerp of sieraad in een tijd te plaatsen. Is de stip zichtbaar dan is het sieraad of voorwerpje van na 1906. 

Goudmerken van na 1953

  • Zeshoekige kaders met een G tussen een streepjes patroon voor 20 karaat, 18 karaat en 14 karaat goud
  • Er kwam een keur voor platina een gestreept patroon met PT950, er was maar 1 gehalte 950/000
  • Verschillende tijdelijke goudmerken met staande leeuwen voor de verschillende goudgehalten
  • Verschillende eikenblaadjes met cijfertjes in het blad

Nederlandse goud keuren, goudmerken, goudstempels, hoe zie je of iets van goud is

Hoe kan ik zien of een sieraad of voorwerp van goud is?

Als u wilt onderzoeken of een sieraad of voorwerp van echt goud is gemaakt dan kunt u op zoek gaan naar de goudmerkjes. De goudmerken staan vaak afgeslagen op een glad stukje maar ze zitten soms ook goed verstopt. Zijn er geen merken te vinden dan kunt u het voorwerp laten toetsen door een juwelier of het opsturen naar de Waarborg voor Goud en Zilver te Gouda, die kunnen het voor u onderzoeken en als het goud is het voorwerp of sieraad van keuren voorzien.

Hoe onderhoud ik mijn gouden sieraden?

Allereerst geniet van uw gouden sieraden, draag ze vooral! Natuurlijk kunnen ze door het dragen vuil worden, slijten en beschadigen maar laat dat vooral geen reden zijn om ze maar in de kluis te houden.

Gouden sieraden kunt u gemakkelijk zelf schoonhouden en ze kunnen net als zilver af en toe een poets of opwrijf momentje wel gebruiken. Om viezigheid van of uit uw sieraden te halen kunt u een lauw sopje maken met wat zachte zeep zoals Dreft of groene zeef, laat het sieraad even weken en borstel het daarna schoon met een zachte tandenborstel.

U kunt uw sieraden ook in een bakje leggen met een bruistablet voor een kunstgebit, dit zorgt er ook voor dat ze schoon bruisen!

Er zijn ook verschillende wat duurdere potjes met sieraden reiniger te koop waarin u, uw juwelen kunt onderdompelen om ze op te frissen.

Heel veel klanten reageren verbaast als we ze aanraden hun gouden sieraden te poetsen met een beetje zilverpoets, goud slaat niet zo snel aan als zilver maar toch. Probeer het is wrijf uw gouden sieraden eens in en weer uit met een drupje zilverpoets en genet van de hernieuwde glans.

Worden uw sieraden toch dof, slijten de zettingen, ga dan langs bij de juwelier die kan de sieraden een opfris behandeling geven waarna u er weer jaren plezier van kunt hebben.

Hoe houd ik mijn sieraden langer mooi?

  • U kunt uw gouden sieraden langer mooi houden door ze pas als laatste van uw ochtendritueel om te doen, na de make-up, haarlak en lekkere geurtjes.
  • Gaat u tuinieren, in de aarde met de handen, doe uw ringen dan even af
  • Deeg kneden, gehaktballen kneden dan ook graag ringen af!
  • Ligt u graag diep onder de lakens in bed? Dan is het beter om uw sieraden voor het slapen gaan af te doen. Gouden zettingen slijten namelijk sneller als ze steeds langs de lakens schuiven.

Bekijk ook onze:

Gouden sieraden

Lees ook het blog over:

Legeringen en gehalten in goud en zilver

Goud een bijzonder edelmetaal

GOUD!