Delen

Portretminiatuur 

De term portretminiatuur komt van het Italiaanse woord voor verlichting 'miniatura', een verlicht manuscript is een manuscript waarin de tekst is aangevuld met versieringen zoals initialen, randen en/of miniatuurillustraties. 

Een verlicht manuscript waar de term portretminiatuur uit voortkomt Kennisbank Zilver.nl

Een voorbeeld van een 'verlicht' manuscript.

Tot de ontdekking van de fotografie werden portretten geschilderd maar ook in het klein zijn het heel veel miniatuur portretjes gemaakt. De kunst van het miniatuur portretschilderen stamt uit de zestiende eeuw. De kleine portretjes werden gemaakt in verschillende technieken en materialen. Olieverf op tin, koper of goud maar ook op ivoor zijn prachtige mini schilderijtjes geschilderd met waterverf of gouache. De miniatuur portretjes werden geplaatst in ringen, sloten van armbanden, hangers of broches. Ook als middenstuk in een tabaks- of snuifdoos werden de portretjes geplaatst soms in een entourage van roosdiamanten.

Portretminiaturen zijn vaak kostbaar en waren vroeger alleen in het bezit van vorsten en adelen. Er waren vorsten die ringen en doosjes met hun eigen portret als relatiegeschenk aan bevriende relaties gaven.

De Engelse Royal Family Orders

Bij de Windsors is er een koninklijke onderscheiding speciaal voor de vrouwelijke leden van de koninklijke familie die al vanaf koning George IV door iedere monarch wordt vernieuwd. Deze order bestaat uit een portretminiatuur van de regerende vorst die aan een lint wordt gedragen. Bij belangrijke gebeurtenissen dragen de dames van de orde het portretminiatuur gespeld op de strik op hun jurk.

Lees meer over koninklijke onderscheidingen

Oogminiaturen

Oogminiaturen waren kort populair aan het einde van de 18e eeuw. Men liet het oog van een geliefde schilderen, een poging om het venster van de ziel vast te leggen, een teken van liefde waarbij sommige oogminiaturen zelfs glinsteren met een soort traan van diamant.

Oogminiatuur in een rand met granaatjes 18e eeuw Kennisbank Zilver.nl             Oogminiatuur eind 18e eeuw Kennisbank Zilver.nl

Twee antieke oogminiaturen uit de collectie van het Victoria & Albert museum

Sieraden met een portretminatuur in de 19e eeuw vaak een rouwsieraad

Na de doos van prins Albert van Engeland werd het dragen van rouwsieraden een 'trend'. Zo werden sieraden met een portret van een overleden dierbare gedragen als aandenken, een herinnering. Vaak zitten aan de achterzijde van deze portretminiaturen een haarwerkje of een lok haar van de overledene achter glas.

Portretminiatuur met haarwerk aan de achterzijde Kennisbank Zilver.nl

Bronnen:

Victoria & Albert Museum

Bekijk ook de collectie van Zilver.nl:

Antieke sieraden