Delen

Koningin Juliana


Juliana Louise Emma Marie Wilhelmina (30 april 1909 - 20 maart 2004) was koningin van Nederland tussen 1948 en 1980. Ze is het enige kind van koningin Wilhelmina en prins Hendrik van Mecklenburg-Schwerin en volbrengt een privé opleiding naast studies internationaal recht aan de Leidse universiteit. In 1937 trouwt ze met de omstreden prins Bernhard van Lippe-Biesterfeld. Het koppel krijgtt 4 dochters: Beatrix (de troonopvolger), Irene, Margriet en Marijke Christine (Christina). 

Juliana de erfgenamen

Juliana was de enige dochter van Koningin Wilhelmina, na het overlijden van haar moeder erft ze de gehele kunstcollectie, het zilverwerk en de enorme collectie juwelen van haar moeder en grootmoeder. Er wordt gezegd dat het de grootste erfenis ooit was, de sieradencollectie heeft in ieder geval een onschatbare waarde. Deze complete schat is nu ondergebracht in een stichting, Koningin Maxima heeft de beschikking over al deze historisch zo belangrijke juwelen. Gelukkig draagt ze de sieraden graag en staan ze haar ook nog eens fantastisch.

Geschilderd portretminiatuur van Juliana circa 1930

Geschilderd portretminiatuur van Juliana op ivoor in een verguld zilver montuur met blauw emaille gemaakt rond 1930, Collectie Koninklijke Verzamelingen

In 1937 trouwt prinses Juliana met prins Bernhard

Als eind jaren '30 de economie opleeft, waait er een nieuw elan door Nederland. Men kijkt weer met vertrouwen naar de toekomst, hoewel de politieke ontwikkelingen in Duitsland dan al verontrustend zijn. Als in januari 1937 prinses Juliana in het huwelijk treed met de Duitse prins Bernhard is de stemming euforisch. Het is een dag van vreugde. Er komt een speciaal comité dat ervoor zorgt dat het echtpaar een passend huwelijksgeschenk van het volk krijgt. Dat wordt het gloednieuwe jacht de Piet Hein, een vlaggenschip van modern Hollands design. In het fraaie interieur van het schip bevindt zich een zilveren bestek, dat door Carel Begeer namens Van Kempen, Begeer & Vos is gemaakt. Het bestek is drie jaar ervoor als model 1067 ontwikkeld maar wordt vanaf dat moment exclusief naar het jacht vernoemd, model Piet Hein dus. Het is een heel modern vormgegeven zilver bestek, de messen met korte lemmets. Het zilveren bestekmodel is moeilijk te verzamelen, het is schaars.

Het jacht werd in de tweede wereldoorlog door de Duitsers in beslag genomen. Toen het na de oorlog werd teruggevonden was het zilver verdwenen. 

Zilver bestek model 1067 Piet Hein gemaakt voor het huwelijk van Juliana & Bernhard Kennisbank Zilver.nl

Maar Van Kempen krijgt meer opdrachten voor het Koninklijk huwelijk. In opdracht van de Haagse bevolking ontwerp Gustav Beran een gouden pen in de vorm van een veer, die door het prinselijk paar bij het ondertekenen van zowel de ondertrouw akte als de huwelijksakte wordt gebruikt.

Gouden pen ontworpen door Gustav Beran voor het bruidspaar Bernhard en Juliana Kennisbank Zilver.nl

Bon: Koninklijke verzamelingen

Geboorte van prinses Beatrix

Als een jaar later op 31 januari 1938 prinses Beatrix wordt geboren is het land in euforie. Als speciaal geschenk ontwerpt Gustav Beran namens Gerritsen en Van Kempen dan de oranjebeker, een grote verguld zilveren en geëmailleerde beker met afbeeldingen van alle stadhouders en koningen uit het Huis van Oranje.

Juliana koningin in 1948

Juliana bestijgt de troon bij het aftreden van koningin Wilhelmina, in september 1948. Daarvoor neemt ze als regent ook al kort de koninklijke taken over van haar zieke moeder. Dat gebeurt tussen 14 oktober tot 1 december 1947 en op 4 mei 1948. Ondanks tal van koninklijke schandalen (voornamelijk rond Prins Bernhard) en de vele crisissen die haar regeerperiode kent; wordt Juliana geboekstaafd als een geliefd leider.  

Het voornaamste evenement tijdens haar vroege carrière is de onafhankelijkheid van de Indonesische kolonie, waarvoor een gigantische troepenmacht wordt ingezet en die voor Nederland een economische ramp betekent. Koningin Wilhelmina kan het niet meer aanzien en treedt af op 4 september 1948. Op 27 december 1949 is het zo Koningin Juliana die de Indonesische soevereiniteit erkent van op de Amsterdamse Dam. Ze wordt nu "Hoofd der Unie" van de Nederlands-Indonesische Unie (1949/56). Wel worden de Nederlandse Antillen en Suriname in 1954 weer in het Koninkrijk der Nederlanden opgenomen, als gelijken van Nederland.

Watersnoodramp van 1953

Een 2de bepalend evenement van haar beleid is de stormramp van 31 januari 1953, waarbij 30 dijken doorbreken en hele steden meegesleept worden door het water. Het is de zwaarste storm in 500 jaar, met 1800 verdronkenen en tienduizenden getroffenen. Juliana maakt zichzelf onsterfelijk wanneer ze in laarzen en oude jas de modderpoelen doorploegt om gestranden voedsel en kledij te bezorgen. Haar mededogen, begane aard, engagement en rust worden legendarisch.

Die krachtige eigenschappen zorgen er ook voor dat Juliana de vele privé strubbelingen, die even zo vaak leiden tot crisissen van de Oranje monarchie, overleeft. Ze redt het wanneer dochter Irene zich tot het katholicisme bekeert, wanneer dochter Beatrix een Duitser trouwt, en wanneer Bernhards bedenkelijke gedrag tijdens de Lockheed affaire (deels) op straat wordt geworpen.  

Koningin Juliana met diadeem met roosdiamanten 1972 Kennisbank Zilver.nl

Koningin Juliana in 1972, foto Nationaal Archief

Het aftreden en overlijden van Juliana

Koningin Juliana treedt af op 30 april 1980, op haar 71ste verjaardag. Tot ver in de 80 blijft ze zich inspannen voor vele goede doelen. Halfweg de jaren 1990 verslechtert haar gezondheid echter en krijgt ze te kampen met dementie. Vanaf dan zal ze niet meer in het openbaar verschijnen. In 2001 bevestigt Bernhard in een televisieinterview dat zijn echtgenote lijdt aan de ziekte van Alzheimer. De 94-jarige koningin sterft in haar slaap in Paleis Soestdijk, op 20 maart 2004, als langstlevende vorstin ter wereld.  

Aquamarijn, de favoriete edelsteen van koningin Juliana

Koningin Juliana's favoriete edelsteen was de aquamarijn. Voor haar 18e verjaardag kreeg ze van haar ouders, koningin Wilhelmina en prins Hendrik een tiara. Deze tiara was gemaakt door De Koninklijke Van Kempen en Begeer in art-deco stijl. De platina tiara was bezet met diamanten waarop zeven grote aquamarijnen zijn geplaatst. De platina band met een meander patroon bezet met briljanten en aquamarijnen met erboven zeven briolet geslepen Braziliaanse aquamarijnen van uitmuntende kwaliteit.

Witgouden art deco tiara met diamant en aquamarijn gemaakt door Van Kempen voor de 21ste verjaardag van Juliana Kennisbank Zilver.nl

Van haar oma, prinses Emma, kreeg Juliana een beeldschoon collier voor haar verjaardag met zeven grote vierkante aquamarijnen. Ook van haar man prins Bernhard kreeg Juliana diverse sieraden bezet met aquamarijnen.

De aquamarijn sieraden van Juliana zijn nog steeds zeer populair bij de prinsessen en koningin Maxima, ze worden regelmatig gedragen.

Lees ook:

Koningin Wilhelmina

Bekijk ook onze collectie:

Gouden aquamarijn sieraden