Een girandole is een oorbel waaraan meerdere druppelvormige hangers zijn bevestigd. De girandole als vorm is ontstaan rond het midden van de zeventiende eeuw. Girandoles worden in deze tijd heel populair. In de achttiende eeuw breken girandoles in heel Europa door als een echte trend. Het is het rococo tijdperk met het hoogtepunt tussen 1730 en 1760 waarin Girandoles rijkelijk worden versierd met gekleurde edelstenen, zoals smaragd, saffieren, robijnen en roosgeslepen diamanten.
De naam ‘girandole’ oorbel is afgeleid van het type kandelaar met dezelfde naam. Een kandelaar met deze vorm is opvallend rijkelijk met verschillende ornamenten versierd. In die tijd werd de girandole als een echt luxeproduct beschouwd, vanwege de weelderige uitstraling. Vooral Frankrijk was de bakermat van de vervaardiging van girandoles, zowel als kaarsenstandaard en oorbellen. De girandole oorbellen glinsteren dan ook avond na avond bij het dure kaarslicht, de oorbellen vingen extra licht doordat opgestoken haar in de mode was.
Girandoles Kandelaar, prent Collectie Het Rijksmuseum.
Rijke vrouwen waren in de zeventiende en achttiende eeuw vaak in het bezit van meerdere paren girandoles. Een set voor overdag en een paar voor de avonden en speciale gelegenheden. In deze tijd waren er al diverse mogelijkheden om de girandoles in of aan het oor te bevestigen. Het gewicht van de gemiddelde girandole zorgde er namelijk voor, dat er soms ondersteuning nodig was om de druk op het oor te verlichten. Dat ging op ingenieuze manieren, met clips in het haar of draad over de oorschelp.
Omdat deze bevestigingsmanieren in de praktijk toch niet zo handig werden bevonden, werd de grootte kleiner en het gewicht van de girandole lager. Halverwege de negentiende eeuw zijn girandoles in die vorm nog steeds onverminderd populair. Ze zijn wel vaker vervaardigd van zilver of goud en bezet met diamanten, meestal roos geslepen. De roosgeslepen diamant is vlak aan de onderzijde, zodat deze eenvoudig in de girandole geplaatst kan worden.
Girandole oorbellen zijn in de meeste gevallen voorzien van een uitgewerkt knopje en een decoratief middenstuk. Daaronder hangen drie druppelvormige hangers, die vaak zijn bezet met edelstenen of diamanten. Naarmate de jaren vorderden, evolueerde het ontwerp van de klassieke girandoles naar een vorm die meer langwerpig was. Vooral de centrale girandole-druppel werd steeds langer dan de druppels links en rechts daarvan. In de moderne tijd zijn het vooral oorbellen met een enkelvoudig uitgewerkte druppel die veel worden gedragen. De girandole is uitgegroeid tot ‘pendeloque’.
Hoewel de girandole vorm in oorbellen het meest voorkomt en verreweg het populairst was zijn er ook broches en hangers gemaakt in de gemaakt a la girandole. Ook zien we in deze periode de chatelaines populair worden, een haak die aan de taille gedragen kon worden, waaraan kettinkjes zijn verbonden met diverse attributen zoals: een sleutel, cachet, vingerhoedhuisje of een schaar.
Gouden chatelaine Londen 1778-1779, collectie Het Rijksmuseum
Originele exemplaren van de girandole zijn waardevol en te vinden als antieke oorbellen, uitgevoerd in zilver of goud. Moderne exemplaren zijn verkrijgbaar in de vorm ‘teardrop’ of ‘chandelier’. Het dragen van girandoles geeft een weelderige, stijlvolle uitstraling die nooit uit de tijd zal raken.
Oorhangers waarin diamanten zijn verwerkt, geven een prachtige weerkaatsing van het licht en zijn een lust voor het oog. Kies voor kleur met een edelsteen, zoals smaragdgroen of aquamarijnblauw. Bovendien laten girandoles zich perfect combineren met bijpassende colliers en armbanden. De klassieke girandolevorm zal nooit uit de mode raken.
Bekijk ook de grote collectie gouden en zilveren oorbellen van Zilver.nl