Delen

Willem II

Koning Willem II der Nederlanden

Willem II, voluit Willem Frederik George Lodewijk van Oranje (6 december 1792 - 17 maart 1849), was de tweede koning van Nederland, groothertog van Luxemburg en hertog van Limburg. Hij is de oudste zoon van Willem I van Oranje en Wilhelmina van Pruisen. In 1815, nadat Willem I zichzelf uitroept tot koning, wordt hij Prins van Oranje en erfgenaam van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Op 7 oktober 1840 treedt zijn vader af en wordt Willem II koning. 

Willem II brengt zijn jeugd door in Berlijn, aan het Pruisische hof. Hij krijgt er een militaire opleiding en dient in het Pruisische leger. Daarna studeert hij burgerlijk recht aan de Universiteit van Oxford (Christ Church). Na zijn studie in Oxford gaat hij naar Spanje waar hij als luitenant-kolonel dient in het Britse leger.

Willem krijgt in 1815 de titel Prins van Oranje. Samen met 30.000 Nederlandse soldaten vertrekt Willem II naar Waterloo vlakbij Brussel om onder opperbevel van generaal Wellington Napoleon op 18 juni 1815 definitief te verslaan. 

Tsaar Alexander I van Rusland is onder de indruk van de Prins en biedt hem zijn jongste zuster Anna Paulowna aan als bruid.

Portret van Koning Willem 2 der Nederlanden Kennisbank Zilver.nl

Willem II trouwt in 1816 met Anna Paulowna

Op 21 februari 1816 trouwt Willem II met groothertogin Anna Paulowna van Rusland, de jongste zus van tsaar Alexander I van Rusland, die het huwelijk regelt om de goede relaties tussen Rusland en Nederland te bezegelen. Het paar trouwt in Sint Petersburg. Als het getrouwde stel in Nederland terugkomt wachten er heel veel huwelijksgeschenken op ze. Van de stad Amsterdam krijgen ze een 419 delig zilveren tafelservies, met als middenstuk een zilveren triomfboog. De set is gemaakt door Bonebakker en Bennewitz in 1e gehalte zilver. Het was een enorme klus waaraan verschillende zilversmeden hebben gewerkt. Pas in 1818 werd het grote zilveren servies aangeboden.

Lees meer over Anna Paulovna

Het stel woont zowel op Paleis Kneuterdijk, Soestdijk als in Tervuren. De vertrekken van Anna zijn zeer verfijnd en chique ingericht mede met kostbaarheden die ze heeft meegekregen als bruidsschat. Ze krijgen vijf kinderen: Willem, Alexander, Hendrik, Ernst Casimir en Sophie. 

Zilveren middenstuk de triomfboog Voor Willem II en Anna Paulowna Kennisbank Zilver.nl

Privé foto, een prachtig, overweldigend stuk deze zilveren triomfpoort die het middenstuk vormde van het 419 delige zilveren tafelservies wat de stad Amsterdam aanbood aan de pasgehuwde Willen II en zijn vrouw Anna Paulowna. Bon: de Koninklijke verzamelingen.

De geboorte van Willem III

De Prins van Oranje en Anna Paulowna vijf kinderen: Willem, Alexander, Hendrik, Ernst Casimir en Sophie.  Op 17 februari 1817 wordt in Brussel zijn eerste zoon en opvolger geboren, Willem Alexander, de toekomstige koning Willem III

De kroning van Koning Willem II

Als Koning Willem I in 1840 zeer plotseling aftreedt besteld aankomend Koning Willem II bij de Firma A. Bonebakker te Amsterdam een nieuwe kroon. Het wordt een verguld zilveren kroon bezet met glas/strass en 'parels gemaakt van koper geverfd met parelmoer. De kroon wordt gemaakt door Theodorus Gerardus Bentveld een groot zilversmid die vaker voor Bonebakker werkte. De rekening voor de kroon bedroeg 1470,- gulden. 

Aankomend Koning Willem II wil, nu België zich heeft afgescheiden van Nederland, niet delfde kroon dragen als voorheen. Hij wil een grote spectaculaire kroon.

Verguld zilveren kronings kroon voor Willem II gemaakt door Bonebakker Kennisbank Zilver.nl

Privé foto: de verguld zilveren kroon gemaakt door A. Bonebakker te Amsterdam in 1840 waarvan in 1948 de 'nep' parels zijn vervangen voor echte parels.


Koning Willem II bestijgt de troon op 7 oktober 1840, na de troonsafstand van zijn vader. Hoewel hij de conservatieve neigingen van zijn vader deelt, komt hij niet zoveel tussen in regeringsaangelegenheden, zelfs niet nu de roep voor bredere grondwetshervormingen en doorgedreven democratisering in heel Europa almaar luider klinkt. Willem zal deze nieuwe grondwet uiteindelijk ondertekenen in 1848 en installeert zo de parlementaire democratie in Nederland.

Familieportret van Koning Willem 2 met Koningin Anna Paulowna en hun kinderen  Kennisbank Zilver.nl

Portret van Willem II, zijn vrouw Anna Paulowna en hun kinderen circa 1827, collectie koninklijke verzamelingen

Koning Willem II tekent de nieuwe grondwet

Daarmee kiest Willem II volop de vlucht vooruit, uit angst dat de Europese revoluties ook Nederland zullen aandoen. Sommige bronnen vermoeden dat er daarnaast ook nog chantage in het spel is, een fenomeen waarmee Willem II regelmatig kampt, gelet op zijn biseksuele aard en liederlijk gedrag. Hoe dan ook zet hij als conservatief de voorname liberaal Johan Rudolf Thorbecke aan het hoofd van een commissie, die de ​​nieuwe grondwet mag uittekenen. In het document verschuift de bestuursmacht wezenlijk naar de Tweede Kamer, die nu volledig in handen van de ministers komt. De functie van de koning wordt herdacht als regeringsdienaar, hij is leider af.

De (ondertussen al vaak gewijzigde) grondwet van 1848 is vandaag de dag nog steeds van kracht. Willem II zweert zelf nog het eerste regeringskabinet in, vlak voor zijn schielijk overlijden in 1849. 

De zilverfabriek van Van Kempen krijgt een voorname opdracht

De zuivere historische zilverwerken die J.M. van Kempen rond 1850 vervaardigt spreken vooral de nieuwe elite in Holland aan. Het Koningshuis en de aristocratie herkennen in het zilverwerk het streven naar een eigen, onderscheidende identiteit. Het past bovendien in het verlangen naar de illustere vervlogen tijden van voor de Franse revolutie. Zo wordt van Kempen een alom gewaardeerd en veel gevraagd zilversmid, die in de nieuwe opdrachten zijn eigen stijl verder kan ontwikkelen. De koningsgezinde Van Kempen wordt dan ook betrokken bij diverse voorname opdrachten. In opdracht van koning Willem II wordt in 1847 door J.M. van Kempen een Gotische bokaal gemaakt in middeleeuwse stijl. Het betreft een historische herinnering aan de stamhuizen van Oranje en Nassau, waaruit het Koningshuis is ontstaan. 

In de Leidsche Courant wordt het kunstwerk in 1847 toegejuicht:" Kan deze bokaal anders dan voor onze geërbiedigden Koning zijn bestemd; kan zij elders prijken dan in een vorstelijk paleis?".

Zilveren Gotische bokaal gemaakt door Van Kempen in 1847 in opdracht van Koning Willem II kennisbank Zilver.nl

Een gedreven zilveren bokaal in Gotische stijl door Van Kempen, ontworpen door Van Dokkum, in 1847 in opdracht van Koning Willem II. Op de beker in historisch kostuum de beeltenis van Guillaume au Cornet anno 793, Rambaud II 1096, Guillaume V 1183, Adolf van Nassau 1292, Raijmond V 1340, Philibert 1502 en René van Nassau 1530. Het plateau van de bokaal met de tekst: Aan Koning Willem II, beschermer van kunsten en wetenschappen.

Lees ook:

Willem III

Bekijk ook de collectie:

Antiek zilver