Van Kempen & Begeer 

Van Kempen en Begeer, Nederlands grootste zilver bestek leverancier

Van Kempen en Begeer, hofleverancier, maakt al generaties lang de mooiste bestekken van echt zilver. Klasse, traditie en kwaliteit staan hoog in het vaandel bij deze zilverfabriek met een historie die terug gaat naar 1789. De Koninklijke van Kempen & Begeer maakt drie bestekmodellen in 1e gehalte zilver: Haags lofje, Hollands glad en Prinses. De zilveren bestekken zijn als losse bestekdelen aan te schaffen maar zijn er ook in diverse grotere samenstellingen.

Zilver bestek van de Koninklijke van Kempen & Begeer een sieraad op tafel

Model Haags lofje van Van Kempen is al vele generaties het geliefdste zilver bestek model. Het model is tijdloos, stijlvol en past perfect bij elk servies en interieur. Het zilveren bestek in model 250 Hollands glad wordt al sinds het begin van de 20ste eeuw gemaakt. Het model waarvan de lepels ovale bakken hebben voelt heel fijn in de hand en in de mond. Model Hollands glad is mooi door zijn eenvoud en straal klasse uit. Zilver bestek in model Prinses heeft ook ovale bakken en een elegante verlaagde filetrand langs de stelen. Extra luxe aan dit zilveren bestek model is het gotische lof aan de achteraanzet.

Bij Zilver.nl bieden we deze drie bestekmodellen aan nieuwe gemaakt door Van Kempen & Begeer maar ook occasion hebben we een grote collectie aanvullingen en cassettes in deze modellen: occasion model Haags lofje, Prinses 1069, model 250, Hollands glad

De geschiedenis van de Koninklijke van Kempen & Begeer

In 1789 wordt Johannes Mattheus van Kempen toegelaten tot het goud- en smedengilde van Utrecht als zilversmid. Zijn meesterteken was J.V.K met een afbeelding van een kemphaantje. Niets wees er toen op dat dit het begin was van wat later Nederlands grootste zilverleverancier zou worden. Nu ruim 225 jaar later wordt er nog gegeten met het prachtige zilveren bestek van de zilversmeden van Van Kempen.

De zilverfabriek van Van Kempen in Voorschoten op Landgoed Berbice.

Een zilverwinkel in Utrecht

Een erfenis stelt Johannes Mattheus van Kempen in staat om in 1793 een winkelpand te betrekken in de binnenstad van Utrecht. Hij verkoopt er zijn zilverwerk welke hij maakt in de kleine werkplaats achter zijn winkel. In het begin van de 19e eeuw komen zijn beide zonen, Pieter Johannes en Johannes Mattheus bij hun vader werken. Hier leren ze beide het vak.

Pieter blijft bij zijn vader werken maar Johannes Mattheus vestigt zich na zijn huwelijk, met A.L. Piret in 1814, als goud- en zilversmid op de lijnmarkt in het centrum van Utrecht. Daar wordt in dat jaar ook hun zoon Johannes Mattheus van Kempen geboren. 

Beide goud- en zilverwinkels van de Van Kempens staat goed bekend in Utrecht. Als er in 1831 in Utrecht Cholera uitbreekt lijkt er een einde te komen aan de Van Kempen familietraditie. Zowel Pieter Johannes van Kempen als zijn jongere broer Johannes Mattheus van Kempen junior overlijden aan de ziekte. Als ook Jan van Kempen in 1833 op 68 jarige leeftijd overlijdt is er dus geen opvolger. In 1833 wordt de inboedel van de zaak aan de steenweg publiekelijk verkocht. 

De weduwe van J.M. van Kempen jr, A.L. Piret zet tijdelijk de zaak aan de lijnbaan voort. Als A.L. Piret in 1834 hertrouwt met goud- en zilversmid J.F.N. Prohn komt het familiebedrijf in vreemde handen. 

Kleinzoon Johannes Mattheus van Kempen 1814-1877

De ondergang van de Van Kempen goud- en zilversmederij gaat kleinzoon Johannes Mattheus van Kempen zeer aan het hart. Zodra hij meerderjarig is opent hij met de familie erfenis als onderpand een winkel in goud- en zilverwerk aan de Choorstraat 32, op een steenworp afstand van de winkel van zijn moeder. Ze zijn elkaars concurrenten. In 1840 is zijn moeder genoodzaakt haar winkel na een faillissement te sluiten.

Johannes Mattheus van Kempen was een groot zakenman

J.M. van Kempen was een goed handelsman en winkelier, hij bouwt zijn winkel steeds verder uit en sluit contracten met handelsreizigers. Omdat hij zelf geen opleiding als goud- en zilversmid heeft gevolgd neemt hij zilversmeden en ontwerpers in diens zoals Theodorus van Reemst.

In 1845 overlijdt Johannes zijn vrouw A.A. Maas en laat hem achter met vijf kinderen. De winkel van Johannes Mattheus is op dat moment nog klein maar dat duurt niet lang meer. Koning Willem II besteld in de jaren divers zilverwerk bij Johannes en geeft hem in 1841 de titel Hofleverancier.

Het zilverwerk van J.M. van Kempen onderscheidt zich in de jaren veertig van al haar concurrenten. Hij ontwikkelt een eigen kijk op het vak en wil vooral mooie kwalieteit leveren, stijl zuiver van vorm. In 1845 neemt hij Gerardus Willem van Dokkum in dienst, een jonge ontwerper die zilverwerk ontwerp naar de visie van Van Kempen. De zuivere historische zilverstukken die J.M. van Kempen vervaardigt vallen in de smaak bij de Nederlandse elite. 

Deelname aan de wereldtentoonstellingen zet Van Kempen wereldwijd op de kaart

Als Van Kempen een uitnodiging ontvangt om namens Nederland deel te nemen aan de eerste Wereldtentoonstelling in Crystal Palace Londen neemt hij deze met beide handen aan. Van Kempen maakt op deze tentoonstelling veel indruk en hij zet het Nederlandse zilverwerk weer op de wereldkaart. De inzending wordt door de internationale pers met lof omschreven.

Het ingezonden zilverwerk van Van Kempen voor de wereldtentoonstelling in Londen 1851.

Lees meer over Wereldtentoonstellingen en Nederlands zilver in ons blog

Zilverfabriek van Kempen technische voorloper

Ook qua techniek houdt Johannes Mattheus van vooruitgang. Zo besluit hij in de 40er jaren om zelf zilver te gaan produceren en te gaan forceren. Zo kan hij zelf zilveren platen maken en groot zilverwerk forceren. Bovendien kan hij met de 'machinale' draaibanken ook ronde vormen maken.

In 1851 verhuist van Kempen naar monumentale stadskasteel Fresenburgh. Het oude gebouw heeft dikke muren en een zwaar fundament zodat er een stoommachine geplaatst kan worden. Hier wil hij zijn droom waarmaken: door betaalbaar fabrieksmatig geproduceerd zilver te maken met door stoom aangedreven machines. Het zilverwerk werd in Engeland en Frankrijk al tientallen jaren zo gemaakt. Om van Kempen te helpen met de techniek kwam Hermann Bauer in 1853 naar Utrecht later gevolgd door zijn neef Gustav Bauer.

Door het succes van de wereldtentoonstelling en de aankopen van de Koning heeft Van Kempen meer ruimte nodig.

Als Van Kempen in de jaren '50 het aantal machines nog verder uitbreidt gaan de bewoners van de naastgelegen panden protesteren. De installatie van een zware stoomvalhamer is de spreekwoordelijke druppel! De maat is vol en Van Kempen krijgt van de gemeente geen vergunning meer. Van kempen was alle tegenwerking zat en vertrok naar Voorschoten waar hij het landgoed Berbice kocht, een buitenplaats aan de Vliet.

De verhuizing van de Zilverfabriek naar Voorschoten

Van Kempen besluit een winkel in Den Haag te openen en verhuist zijn fabriek naar het landgoed Berbice te Voorschoten. Daar heeft hij alle ruimte om naar zijn inzichten te bouwen. De bouw van de nieuwe fabriek is in 1858 klaar, de nieuwe fabriek lijkt meer een buitenplaats dan een industrieel gebouw. De hogere Haagse kringen rijden met hun rijtuigen af en aan naar het rustige landelijk gelegen Voorschoten. Ze bewonderen het nieuwe zilverwerk en worden in het naastgelegen herenhuis Berbice door de Familie Van Kempen vorstelijk ontvangen. Het is een uniek concept dat de vraag naar zilver bestek sterk doet stijgen. In het Haagse eet men graag van klassiek, stijlvol zilver bestek en dekt men de tafels met groot zilverwerk.

Van Kempen denkt groot

Van Kempen bezit op Berbice de grootste en best geoutilleerde zilver- en goudfabriek van Nederland. De artistieke leiding van de fabriek ligt nog steeds in handen van Van Dokkum. De verbeterde technische mogelijkheden van de zilverfabriek zijn natuurlijk van invloed op de vormgeving van het zilverwerk. Kandelaars, serviezen en manden worden steeds gladder en strakker van vorm. Het gladde zilverwerk wordt vaak voorzien van geguillocheerde delen. Als het fabriekszilverwerk van Van Kempen rond 1860 te koop komt bij de juweliers is de vraag direct zo groot dat de zilverfabriek het bijna niet aankan! Van Kempen wordt hiermee marktleider op het gebied van zilverwerk.

Johannes Mattheus is niet alleen een groot zakenman en een charismatische man maar hij zorgt ook goed voor zijn medewerkers. Hij voelt zich verantwoordelijk voor zijn personeel en zorgt er onder andere voor dat er een ziekenfonds en een weduwenfonds komt. Voor het personeel is het dan ook een voorrecht om voor Van Kempen te werken, vaak generaties lang.

In 1877 overlijd Johannes Mattheus van Kempen na een lang ziekbed. Nederland verliest een groot ondernemer.

Zonen Anton van Kempen en Louis van Kempen nemen de leiding over

Na het overlijden van hun vader nemen zijn zonen Anton en Louis de leiding over de fabriek over. Ze worden kort daarna bijgestaan door hun jongere broer Johannes Mattheus van Kempen, die vernoemd is naar zijn vader en grootvader. De nalatenschap wordt door de zonen met verve voortgezet. Op de wereldtentoonstelling van 1878 in Parijs wordt het goud- en zilverwerk van Van Kempen weer bekroond. Als in dat voorjaar de ingezonden stukken in Voorschoten worden tentoongesteld brengt Koning Willem III een bezoek aan de fabriek. Ter gelegenheid van het huwelijk van Koning Willem III met Koningin Emma krijgt Van Kempen de opdracht om uit kroonjuwelen een nieuwe parure te maken. 

Van Kempen krijgt hierdoor een Koninklijke uitstraling en juweliers uit het hele land bestellen hun zilver en juwelen bij Van Kempen op Berbice. Ook in Nederlands-Indië is men dol op Van Kempen.

De jongste, J.M. van Kempen neemt de leiding

Aan het eind van de jaren 80 van de 19e eeuw wordt Anton van Kempen ziek en trekt zich terug uit het bedrijf. Louis van Kempen wordt lid van de Tweede kamer een gaat in de politiek. Zo komt de zilverfabriek weer in handen van een Johannes Mattheus van Kempen! 

Van Kempen verspreid voortaan dunne gedrukte catalogi onder juweliers zodat klanten nog beter hun keuze kunnen maken uit al prachtige aanbod van Van Kempen. Zo houdt van Kempen aan het eind van de eeuw haar status, ook voor het koningshuis. 

De zilverkeuren van Van Kempen door de eeuwen heen

Op deze afbeelding ontbreken heel veel meestertekens van Van Kempen, meestertekens van familieleden en meestertekens die gebruikt zijn tijdens fusies staan hier niet bij.