Delen

Art Nouveau

Art Nouveau of Jugenstil, een optimistische stijl

De Art Nouveau is in Engeland ontstaan, waar in de tweede helft van de 19e eeuw het in de fabrieken machinaal vervaardigde product in een hoger aanzien was komen te staan dan handwerk. Het publiek was op dat moment alleen geïnteresseerd in machinale reproducties van vroegere stijlen. Als reactie op dit gekopieerde, machinaal vervaardigde werk in neo- eclectische stijlen verenigen diverse kunstenaars zich in de Arts & Crafts beweging.

Jurk uit de Art Nouveau periode Kennisbank Zilver.nl

Jurk uit de Art Nouveau periode.

Arts & Craft, nieuwe kunst voor de gewone man

Deze kunstenaars wilden een hervorming bewerkstelligen door producten niet meer met machines te maken, maar weer over te gaan op ambachtelijk gemaakt werk. Met als ideaal om mooie, degelijke objecten te maken voor de 'gewone man'. Onder leiding van William Morris wordt het principe eind 19e eeuw verspreidt over Europa en zelfs Amerika. Men begrijpt overal de uitdaging om een nieuwe kunstvorm te scheppen, gebaseerd op inventieve creativiteit en vakmanschap. Ook in Nederland wordt deze nieuwe kunst toegepast. De Art Nouveau is terug te zien in elke tak van toegepaste kunst, van gebouwen en meubels tot glaswerk, sieraden en zilverwerk.

Art Nouveau gouden broche zonsondergang met dame kennisbank Zilver.nl

De vloeiende lijnen van de Art Nouveau

Na de star- en stijfheid van de neo-stijlen was de Art Nouveau een schok, het maakte indruk en bovenal het was nieuw! Het positieve feestelijke gevoel naar een nieuwe eeuw toe was terug te vinden in deze nieuwe stijl.  Eén van de belangrijkste verworvenheden van de Art Nouveau beweging was de hernieuwde waardering voor ambachtslieden. Kunstenaars werden ambachtslieden en ambachtslieden werden kunstenaars.

Art Nouveau collier Kennisbank Zilver.nl

18 Karaats gouden Art Nouveau collier gemaakt door Charles Boutet de Monvel rond 1900, opaal, emaille, robijn, parels en diamant.

De Art Nouveau geïnspireerd door de natuur

De Art Nouveau heeft als belangrijkste inspiratiebron de natuur, langstelige, sierlijke planten en bloemen, libellen, papavers, wolken en water en dat vaak in combinatie met mooie slanke vrouwfiguren. Ook orïentaalse invloeden zijn veel terug te zien in de Art Nouveau.

De orchidee

Orchideeën zijn al eeuwenlang een populair symbool in kunst en cultuur en hun delicate schoonheid heeft door de geschiedenis heen vele kunstenaars en ontwerpers geïnspireerd. In de Art Nouveau periode werd de orchidee opnieuw een zeer geliefd motief. In sieraden werd de orchidee vaak afgebeeld in een gestileerde vorm, met gebogen, golvende lijnen die de sierlijk vorm van de bloemblaadjes weerspiegelden. De delicate, ingewikkelde details van de orchidee werden benadrukt en veel sieraden werden gemaakt met een mix aan materialen zoals: email, parels en edelstenen. De orchidee was het symbool van de vrouwelijkheid en sensualiteit en werd geassocieerd met het idee van luxe en exotisme. Het werd ook gezien als symbool van liefde en schoonheid. Beroemde sieradenontwerpers uit de Art Nouveau periode zoals René Lalique en Georges Fouquet gebruikten orchideeën in hun werk.

De Art Nouveau met zijn zachte vloeiende lijnen, tedere bloemen, realistische vormgegeven insecten en ongebruikelijke kleurencombinaties waren vooral gemaakt voor vrouwen. Het maakte vrouwen bijzonder en elegant. Er kwamen jurken in de mode van zacht fluweel met vloeiende lijnen, golfende plooien en prachtige slepen afgezet met bont. De jurken werden versierd met fijn kant en borduurwerk. Ook de haarmodel veranderde, het haar werd met golvende lokken omhoog opgemaakt in een zachte knot die werd vastgezet met de meest bijzondere en kostbare haarspelden gemaakt door grote meesters zoals René Lalique.

Art Nouveau haarspelden emaille Kennisbank Zilver.nl

Haarspelden gemaakt door Frederick James Partridge te Engeland rond 1900 met plique ajour emaille en opaal.

Haarkam van Rene Lalique Kennisbank Zilver.nl

Haarspeld van René Lalique.

Wereldtentoonstelling Parijs 1900

De wereldtentoonstelling van 1900 in Parijs was helemaal opgetrokken in de opvallende Art Nouveaustijl. Het optimistische levensgevoel dat met name onder de Europese elite heerst, wordt weerspiegeld in de Art Nouveau, de kunststroming die het geloof in de toekomst uitstraalt en een voorliefde heeft voor het gebruik van moderne technieken als glas en ijzer. Men heeft een afkeer van symmetrie en een voorkeur voor sierlijk a-symetrische lijnen en figuren.

Het Nederlandse zilverwerk is vaak gedeeltelijk gematteerd op de glanzende graveringen van bloemen, vlinders en vogels beter tot hun recht te laten komen.

Zilver schepwerk en bestek Art Nouveau van Gerritsen Kennisbank Zilver.nl

Art Nouveau had vele namen

De Art Nouveau periode/stijl heeft in diverse landen een andere benaming zoals: Jugenstil, Fin de Siecle en Art Moderne.

Bekende makers van Art Nouveau sieraden

Namen van bekende juwelen makers uit de Art Nouveau tijd zijn:

Bekende zilversmeden die in Art Nouveau stijl werkten

  • Professor Th.K.L. Sluyterman ontwierp Art Nouveau zilverwerk voor Van Kempen
  • A.F. Gips ontwierp Art Nouveau zilver voor C.J Begeer
  • Frans Zwollo
  • Delheid te Brussel
  • Gorham & Co
  • Tiffany & Co

Bekijk ook onze collectie:

Art Nouveau zilver bestek

Antieke sieraden

Georg Jensen