Geen producten
Prijzen zijn incl. btw
Bataafse tijd
In de Nederlandse geschiedenis kan de (Frans-)Bataafse tijd gezien worden als het begin van de Franse tijd, die in Noord-Europa gesitueerd wordt tussen 1794 en 1815. Het tijdperk valt grotendeels samen met de Bataafse Republiek, uitgeroepen op 19 januari 1795 en afgevoerd op 5 juni 1806. Vanaf 1801 spreekt men ook wel van het Bataafs Gemenebest. De namen verwijzen naar de Germaanse Bataven, die (foutief) als voorouders van de bewoners van de Verenigde Provinciën werden gezien. De Bataafse Republiek is de opvolger van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en wordt opgevolgd door het Koninkrijk Holland, dat slechts 4 jaar standhoudt en een soort uitloper is van de Bataafse tijd. Daarna worden de Nederlanden tot in 1813 ook letterlijk geannexeerd door Frankrijk.
De volksrevolutie van 1795
De Bataafse tijd begint met de volksrevolutie van 1795, waarbij de oude republiek wordt omvergeworpen. Dat gebeurt op initiatief van naar Frankrijk verbannen patriotten en met gewapende steun van de nieuwe Franse Republiek, waar de Nederlandse ballingen zich politiek thuisvoelen. De Bataafse Republiek wordt zo een zusterrepubliek of zelfs vazalstaat van de Franse Republiek.
Ook de politiek van de Bataafse Republiek is grotendeels Frans. Drie staatsgrepen brengen die partijen aan de macht die vooral de Franse ontwikkeling ten goede komen. Toch hebben hun hervormingen tegelijk blijvend impact. Zo verandert de confederale staat hier in een eenheidsstaat, de grondwet wordt gedemocratiseerd; en tot aan de staatsgreep van 1801 wordt er ook democratisch bestuurd. Historici menen dat dit democratisch experiment de overgang naar de democratie in 1848 heeft versoepeld. De Bataafse Republiek tekent onder andere voor de eerste ministeriële regering en tal van moderne ministeries.
Onder Franse leiding
De vrijgevochten aard van de Nederlanders blijft de Franse moederstaat echter een doorn in het oog. In 1801 installeert Napoleon opnieuw een autoritair regime, geleid door grootpensionaris Rutger Jan Schimmelpenninck. Wanneer ook dat kabinet Napoleon niet van haar trouw kan overtuigen, installeert hij het Koninkrijk Holland van Koning Louis, zijn derde broer. Wanneer zelfs die niet weet te overtuigen, amper 4 jaar later, annexeert Napoleon de lage landen. Pas vanaf 1813, wanneer Napoleon verliest in Leipzig, zullen de Nederlanders stapsgewijs hun onafhankelijkheid terugwinnen, al naargelang de Franse bezetter de aftocht blaast.
Zilver keuren in de Bataafse tijd
Vanaf 1795 begint een tijd waarin de regelingen van het keuren van edelmetalen verschillende keren wordt gewijzigd.
Op 22 juli 1795 ontvingen de Hollandse stadsbesturen een bevel van het Kollegie van Raden en Generaal Meesteren der Munten dat alle jaarletter stempels bij dit college ingeleverd moesten worden. Door de machthebbers werd bepaald dat als een soort van belastingheffing in de provincies Holland, Zeeland en Utrecht alle gouden en zilveren voorwerpen, met uitzondering van zilver bestek en dozen met portretten, ingeleverd moesten worden. Om het goud en zilver toch te mogen behouden moest men de waarde in metaal voldoen in geld. Als bewijs dat een stuk was vrij gekocht kreeg het een stempel, dit was in het algemeen de jaarletter van 1795. Heel veel mooi zilverwerk is in die periode omgesmolten en opnieuw gebruikt om er vorken en lepels van te maken om het zilver zonder te betalen te kunnen behouden.
Winkeliers en edelsmeden mochten hun voorraden wel houden. In 1798 werden de gilden afgeschaft en verboden. Toch bleef de onderlinge kwaliteitscontrole nog in stand en mochten sommige gilden min of meer blijven bestaan.
Lees meer over het inleveren van 1795 bij Stadhouder Willem V
Lees verder in het Koninkrijk Holland
Bekijk ook de collectie Antiek zilver van Zilver.nl