Geen producten
Prijzen zijn incl. btw
Diadeem
Een diadeem is een sieraad in de vorm van een haarband/kroon. De naam diadeem is afgeleid van het Griekse diadeo wat 'ik bind samen' betekent. Waarschijnlijk werden de eerste op diademen lijkende haarbanden aldoor de Egyptenaren gedragen. Werden er in de zestiende en zeventiende eeuw veel aigrettes gedragen, in de 18e en 19e eeuw werden diademen heel populair. Vorsen en adelen lieten hun rijkdom graag zien in deze beeldschone haarsieraden. In de 19e eeuw gingen ook de Nouveau Riche diademen dragen, de ene nog groter en zwaarder dan de ander.
Groothertogin Maria Teresa van Luxemburg met het grootste en hoogste diadeem, het empire-diadeem.
Alle bekende juwelenhuizen maakten diademen
Grote en bekende juwelenhuizen zoals Cartier, Van Cleef & Arpels, Boucheron en Mellerio maakt in de 19e eeuw duizenden diademen. Sommige van deze diademen konden helemaal uit elkaar gehaald worden en ook als losse sieraden gedragen worden. Rond 1910 raakt de diadeem uit de mode door de kortere haarlengte die in die tijd zeer populair was.
Koningin Sonja van Noorwegen met een diamant en smaragden diadeem
Koningin Maxima draagt vaak een diadeem
Onze prachtige Koningin Maxima draagt bij belangrijke gelegenheden vaak een diadeem. Beroemde diademen van het Huis van Oranje zijn: het Mellerio diadeem, het saffier diadeem welke Maxima droeg bij de inhuldiging van Koning Willem Alexander of de geweldige Stuart diadeem.
Het dragen van een diadeem bij speciale gelegenheden wordt tegenwoordig weer vaker gedaan, vooral bij bruiloften. Een diadeem is namelijk zeer geschikt als onderdeel van een prachtig bruidskapsel.
Foto van de RVD, koningin maxima 2013 met de Mellerio diadeem die onderdeel is van een parure die in 1889 werd gemaakt door de Franse juwelier Mellerio in opdracht van Koning Willem III als geschenk voor zijn tweede vrouw koningin Emma.
Belangrijkste kenmerken van diadeem
✔ Haarband met sieraden voor in het haar
✔ Heeft een zeer lange geschiedenis
✔ Sieraad met koninklijke allure
Koningin Maxima droeg tijdens het staatsbezoek aan Japan in 2014 het diamanten diadeem met parels van koningin Sophie. Koningin Beatrix droeg dit diadeem op haar trouwdag en op haar laatste dag als koningin. Maxima draagt het diadeem zonder de bovenste peervormige parels. Foto Patrick van Katwijk.
Nederlands beroemdste diadeem, door Martijn Akkerman
Nederlands beroemdste diadeem is 'de Stuart' diadeem, een diadeem met in het middensteen van bijna 40 karaat. Koningin Juliana droeg de diadeem in 1971 voor het laatst. Maar op 24 oktober 2018 verrast Koningin Maxima de juwelenliefhebbers want tijdens het staatsbanket op Buckingham Palace, gedurende het staatsbezoek aan Engeland, draagt ze de diadeem compleet met de Stuart diamant.
De Stuart diadeem.
Wilt u meer lezen over de Stuart Diadeem lees dan het blog: De Stuart diamant, draagt Koningin Maxima hem of niet?
De geschiedenis van het diadeem
Het diadeem kende omstreeks 1900 een glorietijd en Parijs werd het centrum daarvan. Op een afbeelding uit 1907 van de juwelier Chaumet is een wand zichtbaar met talrijke modellen van diademen waar de klant uit kon kiezen. Aristocratische families organiseerden speciale diadeem-bals, waar iedereen met zijn nieuwste aanwinsten kon pronken. En op maandag- en vrijdagavond trok een stoet van diademen, na afloop van de voorstelling van de Opéra Garnier, naar de restaurants Durand op de Place de la Madeleine of Ladurée en Maxim in de Rue Royale om te gaan souperen. Deze optochten, al snel soirées de diademes genoemd, werden door het bewonderende publiek vanaf de stoepen langs de Boulevard des Capucines gadegeslagen. Er zijn verhalen bekend over 'een golvende zee van diademen' tijdens officiële recepties in de Russische ambassade op de Place Vendome, waarvoor orchideeën van de Krim werden aangevoerd.
Het diadeem vindt zijn oorsprong in de klassieke oudheid, toen kransen van bloemen en bladeren op het hoofd werden gedragen door hoogwaardigheidsbekleders, sporthelden en afgebeelde goden. Volgens een legende kwam de god Dionysos uit India naar de Westerse wereld om er de wijnstok te introduceren, die later ging gelden als symbool van beschaving. Dionysos droeg naast een krans van wijnranken dikwijls een witte hoofdband, die vorsten overnamen als teken van hun vermeende geoddelijke goddelijke status. Ook winnende atleten kregen gewoonlijk een witte band om het hoofd. De Griekse beeldhouwer Polykleitos vereeuwigde in ongeveer 420 voor Christus in zijn bronzen beeld Diadumenos, of de diadeemdrager het moment waarop een atleet zichzelf zo'n overwinningsdiadeem aanbrengt.
Uit de combinatie van deze band en de blad- of bloemenkrans ontstond geleidelijk het diadeem zoals wij het kennen. De benaming is afgeleid van het Griekse diadeo, dat letterlijk 'ombindsel' of 'ik bind samen' betekent.
De pauselijke tiara
Het woord tiara komt van het Perzische tiara,oorspronkelijk de omschrijving van een hoge muts van stof of leer, versierd met goud en edelstenen en gedragen door koningen en priesters, onder andere in Mesopotamië. De pauselijke tiara, ook wel driekroon genoemd omdat zij uit drie lagen bestaat, stamt hiervan af.
Tegenwoordig worden de benamingen diadeem en tiara door elkaar gebruikt. In Engeland geeft men al vanaf de negentiende eeuw de voorkeur aan de term tiara, maar in feite is diadeem een correctere benaming. Onderzoek van mondelinge en schriftelijke bronnen heeft aangetoond dat in het verleden in het Nederlands de term diadeem de meest gebruikelijke was, zeker aan het hof en bij de adel daaromheen.
Koningin Elizabeth II met de George IV diadeem, 2008, foto Johnny Green. Prachtige kroon/diadeem met parels en diamanten die in 1820 is besteld voor de kroning van Koning George IV. De verschillende symbolen: klavertjes, distels en rozen vertegenwoordigen Engeland, Schotland en Ierland.
De diadeem een pijnlijk juweel
Het diadeem behoorde zeker niet tot de meest comfortabele juweelvormen en moest altijd goed bevestigd worden om afvallen of scheefzakken tegen te gaan. Consuelo Vanderbilt, die door haar huwelijk hertogin van Marlborough werd, kreeg van haar vader bij de bruiloft een schitterend diadeem van de juwelier Boucheron, Maar in haar memoires The Glitter and the Gold noteerde ze later : 'Juwelen waren me nooit een genoegen: mijn tiara zorgde altijd voor zware hoofdpijnen.'
De markiezin van Londonderry verloor tijdens de kroning van koning Edward VII op 9 augustus 1902 haar imposante diadeem bij een wc-bezoek in de toiletpot. Slecht met heel veel moeite en met hulp van een heuse verlostang kon het juweel uit zijn benarde positie worden bevrijd, waarna de markiezin met het schoongemaakte juweel op het hoofd 'unverfroren' de kathedraal weer binnenschreed.
Mede om zulken rampen te voorkomen, droeg koningin Mary, echtgenote van koning George V, die van zichzelf erg dun haar had, een groot deel van haar leven een haarstuk om haar diadeem goed vast te zetten. Dat weerhield haar er niet van om vaak een diadeem te dragen: het is bekend dat zij haar hele leven dineerde in avondkleding met diadeem, ook als ze alleen was en zelfs toen ze tijdens de Tweede Wereldoorlog was uitgeweken naar een familielid in de provincie, waar ze onder sobere omstandigheden en met een sterk ingekrompen staf haar status in stand probeerde te houden.
Maar dergelijke problemen komen nog steeds voor. Het huwelijksdiadeem van koningin Mathilde van België, waar ook nog een een zware sleep aan werd bevestigd, moest met tientallen haarspelden worden vastgezet, 'tot bloedens toe', zoals in de meest recente biografie van koning Filip staat beschreven.
En het diadeem van erfgroothertogin Stéphanie van Luxemburg zakte tijdens haar huwelijksdag compleet naar achteren. Het is zelfs koningin Maxima een keer overkomen. Tijdens het staatsbezoek aan Japan droeg ze voor het eerst het diadeem van parels van koningin Sophie uit 1897. In de loop van de avond, tijdens het diner, ging het diadeem steeds schever staan, waarschijnlijk doordat het niet goed was vastgezet - zie foto boven. Bij een diadeem is dan ook het gezegde 'Wie mooi wil zijn moet pijn lijden' wel in het bijzonder van toepassing.
Martijn Akkerman, juwelenhistoricus
Bekijk ook onze collectie:
Lees meer over diademen in ons blog: